Prensin Prensesi "Kurtardığı" Masalların İç Yüzü

İşin ehli olanlar bilir, Edebiyatçılar masalları çok ciddiye alırlar ve çeşitli yazınsal kuramlara göre incelerler (ve üniversitede öğrencilerine bu edebi eleştiri yöntemlerini öğretirler.)

Masallar önemlidir zira bir halk masalı, içinde bulunduğu toplumun yapısını, toplumsal cinsiyet rollerini, geleneklerini ve o halkın kültürüne dair her türlü öğeyi içinde barındırır. Yalnızca çoluk çocuk uykuya dalsın diye dilden dile anlatılagelmez masal, aynı zamanda toplumdaki rolünüzü, toplumca kabul görecek tutum ve davranışları, bulunduğunuz yörenin sizden beklentisini de kafanıza yerleştirmeyi hedefler. “Ben” kavramını yeni geliştirmeye başladığınız, kişiliğinizi o imgesel bütün üzerine kurmaya çalıştığınız çocuk yaşta, size bir suni değerler bütünü dayatan çok güçlü bir alegorik araçtır masal. Bizleri, yüz yıllarca toplumun atfettiği cinsiyet rollerine mahkum bırakmış bu masum görünen araçlardan bir tanesinin yerine bir alternatif sunalım istedik:

Pamuk Prenses masalında mesela, Prenses bilinç kaybı yaşayan, kurtarılmaya muhtaç pasif bir nesne olmasın da; kendi kararlarını alan, hareket eden özgür bir özne olsun. Bilinci yerinde olmayan bir kadını öpmenin iyi bir şey olabileceği fikrini çocuklarımıza aşılamak yerine, karar alan, fiile döken, canı istemezse prensin öpücüğünü reddedebilecek bir prenses sunalım onlara. Böylelikle dışarıdan birilerini beklemek yerine kendi içsel güç ve zekalarıyla hareket eden bireylere dönüşsünler.

Neyse ki yeni dönemde Disney’in yaptığı prensesli filmlerin bile şekli değişti ve ortaya Brave’deki Merida gibi güçlü, başına buyruk, taç takmayan prensesler çıktı. Yeni neslin basmakalıp toplumsal cinsiyet rollerine boyun eğmeyeceği anlaşılmış olsa gerek.